مقدمه: این مقاله حاوی یکی از اشاره‌های به پیمان غدیر است که امام حسین علیه السلام دو سال پیش از مرگ معاویه در ایام حج به مردم فرمودند و همگی شهادت به درستی آن دادند، «سایت کرب و بلا» شما را دعوت به مطالعه این مناشده(1) سیدالشهدا علیه السلام می‌نماید.
با وجود تأکیدها و پیمان‌ها و سفارش‌های مکرّر نبی اسلام صلّی الله علیه و آله و سلّم مبنی بر لزوم تبعیّت کامل مردم از امیرالمؤمنین علیه السلام بعد از ایشان، منافقان و حامیانشان با جنایت‌هایی به غصب خلافت حقّه امیرالمؤمنین علیه السلام پرداختند، جنایاتی که خود زمینه ساز مداومت ظلم و غصب و ترویج جهالت در دورانهای بعدی گردید تا آنجا که قتل امام حسین علیه السلام در روز عاشورا را نیز اهل بیت علیهم السلام، نتیجه ماجرای سقیفه معرفی نمودند.(2)
به هر حال این فراموشکاری مردمان باعث نشد تا موالیان حقیقی رسول الله و اهل بیت ایشان در زمان‌ها و مناسبت‌های مختلف امر پیامبرشان را فراموش کنند که فرمود: «لِيُبَلِّغِ الشَّاهِدُ الْغَائِبَ» لذا با یادآوری و اشاره به جریان غدیر و آن پیمانی که شکسته شد، منشاء اختلافات را نشان می‌دادند و مردم را به بازگشت به بیعتی که با رسول خدا بسته بودند، ترغیب می‌نمودند.
در سال 58 هجری قمری و دو سال قبل از مرگ معاویة بن ابی سفیان، سیدالشهداء علیه السلام به حج عزیمت فرمودند. آن حضرت پس از انجام مناسک حج، بنی هاشم را از زن و مرد و غلام، جمع کردند. مهاجران و انصار را نیز فراخواندند و حتی کسانی که اعمال حج را انجام نکرده بودند، دعوت کردند. جمعیتی بالغ بر 700 نفر(3) گرد هم آمدند که در میان آنها 200 نفر از صحابه رسول خدا(4) صلّی الله علیه و آله و سلّم نیز حضور داشتند؛ آن حضرت پس از حمد و ثنای الهی چنین فرمودند:
...فَقَامَ فِيهِمُ الْحُسَيْنُ علیه السلام خَطِيباً فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ هَذَا الطَّاغِيَةَ قَدْ فَعَلَ بِنَا وَ بِشِيعَتِنَا مَا قَدْ رَأَيْتُمْ وَ عَلِمْتُمْ وَ شَهِدْتُمْ وَ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أَسْأَلَكُمْ عَنْ شَيْءٍ فَإِنْ صَدَقْتُ فَصَدِّقُونِي وَ إِنْ كَذَبْتُ فَكَذِّبُونِي أَسْأَلُكُمْ بِحَقِّ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ حَقِّ رَسُولِ اللَّهِ وَ حَقِّ قَرَابَتِي مِنْ نَبِيِّكُمْ لَمَّا سيرتم )سَتَرْتُمْ( مَقَامِي هَذَا وَ وَصَفْتُمْ مَقَالَتِي وَ دَعَوْتُمْ أَجْمَعِينَ فِي أَنْصَارِكُمْ مِنْ قَبَائِلِكُمْ مَنْ أَمِنْتُمْ مِنَ النَّاسِ وَ وَثِقْتُمْ بِهِ فَادْعُوهُمْ إِلَى مَا تَعْلَمُونَ مِنْ حَقِّنَا فَإِنِّي أَتَخَوَّفُ أَنْ يَدْرُسَ هَذَا الْأَمْرُ وَ يَذْهَبَ الْحَقُّ وَ يُغْلَبَ- وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُونَ(5) وَ مَا تَرَكَ شَيْئاً مِمَّا أَنْزَلَ اللَّهُ فِيهِمْ مِنَ الْقُرْآنِ إِلَّا تَلَاهُ وَ فَسَّرَهُ وَ لَا شَيْئاً مِمَّا قَالَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم فِي أَبِيهِ وَ أَخِيهِ وَ أُمِّهِ وَ فِي نَفْسِهِ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ إِلَّا رَوَاهُ وَ كُلَّ ذَلِكَ يَقُولُ الصَّحَابَةُ اللَّهُمَّ نَعَمْ قَدْ سَمِعْنَا وَ شَهِدْنَا وَ يَقُولُ التَّابِعِيُّ اللَّهُمَّ قَدْ حَدَّثَنِي بِهِ مَنْ أُصَدِّقُهُ وَ أَئْتَمِنُهُ مِنَ الصَّحَابَةِ فَقَالَ أَنْشُدُكُمُ اللَّهَ إِلَّا حَدَّثْتُمْ بِهِ مَنْ تَثِقُونَ بِهِ وَ بِدِينِه
ترجمه: امام حسين عليه السّلام در مقابل آنان براى خطابه ايستاد و خدا را حمد و ثنا گفت و سپس فرمودند:
امّا بعد، اين طغيانگر (معاویه) در باره ما و شيعيانمان آنچه ديديد و مىدانيد و حاضر بودهايد روا داشت! من مىخواهم از شما مطالبى را سؤال كنم، اگر راست گفتم مرا تصديق كنيد و اگر دروغ گفتم تكذيب كنيد.
بحق خداوند بر شما و حق پيامبر و حق قرابتم با پيامبرتان، از شما مىخواهم كه وصف اين مجلس مرا با خود ببريد و سخنان مرا بازگو كنيد و همه شما دعوت كنيد قبائلى را كه ياران شما هستند، آنان كه از آنها در امان هستيد و به آنان اطمينان داريد.
آنان را به آنچه از حق ما مىدانيد دعوت كنيد كه من مىترسم اين امر ولايت كهنه شود و حق از بين برود و مغلوب گردد، ولى خداوند نور خود را كامل خواهد كرد اگر چه كافران را خوش نيايد.
امام حسين عليه السّلام چيزى از آنچه خداوند در باره آنان از قرآن نازل كرده ترك نكرد مگر آنكه تلاوت نمود و تفسير كرد. و نيز چيزى از آنچه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله در باره پدر و برادر و مادرش و خودش و اهل بيتش فرموده بود ترك نكرد مگر آنكه نقل نمود. در همه اينها صحابه مىگفتند: «بخدا قسم آرى شنيدهايم و شهادت مىدهيم»، و تابعين مىگفتند:
«بخدا قسم كسى از صحابه براى ما نقل كرده كه او را راستگو مىدانيم و به او اطمينان داريم».
حضرت هم مىفرمودند: شما را بخدا قسم مىدهم كه آن را براى كسانى كه به آنها و به دينشان اعتماد داريد نقل كنيد.
سپس امام حسین علیه السلام به برخی از فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام اشاره نمود و آنها را بر این موضوع گواه گرفت، نظیر حدیث پیمان برادری بین رسول اکرم و امیرالمؤمنین صلوات الله علیه و آله و سلم و حدیث سدّ ابواب سپس به پیمان غدیر اشاره فرمودند:
قَالَ أَنْشُدُكُمُ اللَّهَ أَ تَعْلَمُونَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم نَصَبَهُ يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍّ فَنَادَى لَهُ بِالْوَلَايَةِ وَ قَالَ لِيُبَلِّغِ الشَّاهِدُ الْغَائِبَ
قَالُوا اللَّهُمَّ نَعَم
فرمود: شما را بخدا قسم مىدهم، آيا مىدانيد كه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله در روز غدير خم او رامنصوب كرد و ولايت را براى او اعلام نمود و فرمود: «بايد حاضر به غايب خبر دهد»؟
گفتند: آرى بخدا قسم.
پس از این حضرت به فضائل دیگر امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام نیز اشاره فرمودند و کلیه حاضرین به درست بودن آن شهادت دادند:
حدیث منزلت، آیه مباهله، حدیث لوای خیبر، ابلاغ آیات سوره برائت(6)، فداکاری حضرت و پیش قدم شدن ایشان در انجام فرامین رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم، صاحب اختیار بودن حضرتش نسبت به مؤمنین و همینطور الی آخر... که به حدیث ثقلین و ذکر آیات و روایات وارده در مورد ایشان و حب و بغض نسبت به ایشان خاتمه می یابد.
در پایان به ذکر منابعی که این اشارت سید الشهدا علیه السلام به غدیر در آن ثبت شده می‌پردازیم:
1- كتاب سليم بن قيس الهلالي، ص: 789 الی 793: این کتاب که مورد وثوق اهل بیت علیهم السلام بوده تا آنجا که شیعیانشان را امر به داشتن این کتاب در منازل خود می فرمودند(7)، از قدیمی‌ترین کتب روایی شیعه و قدمتش از تمامی کتب روایی اهل تسنن بیشتر است. توجه شود که در زمانی که تشیع کتابت حدیث داشت، در اهل تسنن به فرمان خلفا، جریان سوزاندن احادیث نبوی و منع نقل حدیث رواج داشت!
گردآورنده این کتاب سليم بن قيس هلالى متوفای سال 79 هجری قمری است.
2- الإحتجاج على أهل اللجاج، ج2، ص: 293 اثر احمد بن على طبرسى متوفای قرن ششم هجری ؛ به نقل از مصدر شماره 1
3- بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج44، ص: 123 ح 16: اثر مرحوم علامه محمدباقر مجلسی به نقل از دو مصدر فوق
4- الغدير فى الكتاب و السنه و الادب، ج1، ص: 398 : علامه امینی
از هرگونه نظر یا پیشنهاد شما در مورد این مقاله استقبال می کنیم.
نویسنده: تحریریه سایت تخصصی امام حسین علیه السلام - شهاب الدین جعفری
پی نوشت:
____________________________
1. اصطلاحاً مناشده خطابه‌هایی است که ضمن آنها از مخاطبان گواه به حق بودن و شهادت به درستی مطالب گرفته می‌شود.
2. مقالات مربوط به این موضوع در سایت تخصّصی امام حسین علیه السلام آمده است.
3. در کتاب احتجاج تعداد افراد را هزار نفر بیان می کند.( الإحتجاج على أهل اللجاج، ج2، ص:296)
4. صحابه : به کسانی که زمان حضور رسول خدا را درک کردند و هم عصر ایشان بوده اند و خدمت حضرتش حضور داشتند، صحابه می‌گویند.
5. سوره مبارکه الصف : آیه 8 : يُريدُونَ لِيُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُون
آنان مىخواهند نور خدا را با دهان خود خاموش سازند؛ ولى خدا نور خود را كامل مىكند هر چند كافران خوش نداشته باشند!
6. نام دیگر سوره نهم قرآن (سوره توبه) برائت است.
7. امام صادق علیه السلام فرمودند: هرکس از شیعیان ما و دوستان ما کتاب سلیم بن قیس هلالی را نداشته باشد چیزی از مسائل ولایت ما نزد او نیست، و از اسباب ما آگاهی ندارد. آن کتاب الفبای شیعه و سرّی از اسرار آل محمد علیهم السلام است.- مسترک الوسائل ج 3 ص183
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
